در سالن سمینار جهاددانشگاهی خوزستان برگزار شد:
نشست هم‌اندیشی بررسی اقتصاد دانش‌بنیان خوزستان
به گزارش روابط عمومی سازمان جهاددانشگاهی خوزستان، در این جلسه دکتر حسن محمدی‌مجد، رئیس سازمان جهاددانشگاهی خوزستان، با تسلیت شهادت شمار زیادی از برادران مؤمن در غزه طی بمباران شب گذشته رژیم صهیونیستی، اظهار کرد: این رژیم جنایتکار بار دیگر سبوعیت و وحشی‌گری خود را به نمایش گذاشت و با این اقدام فاجعه‌بار و بمباران بیمارستان تمام مرزهای توحش را جابجا کرد که تلفات سنگینی اتفاق افتاد و امروز هم در اکثرکشورهای جهان اسلام عزای عمومی اعلام شد. امیدوارم که با وحدت امت اسلام بتوانیم شر شیاطینی مانند اسرائیل را دفع کنیم.
وی همچنین با عرض خوش‌آمد به حضار، هدف از برگزاری این جلسه را هم‌اندیشی در خصوص بررسی اقتصاد دانش‌بنیان استان عنوان و تصریح کرد: امیدوارم در این جلسه با حضور مسوولان تجاری سازی و اقتصاد دانش بنیان جهاد دانشگاهی و با بهره‌گیری از تجارب گران‌بهای این عزیزان بتوانیم اقتصاد دانش‌بنیان استان و به تبع آن جهاددانشگاهی را به نحوی مدیریت کنیم که اتفاقات خوبی در این حوزه به ثمر برسد.
همچنین در این جلسه، دکتر مسعود ابراهیمی، سرپرست سازمان تجاریسازی فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان جهاددانشگاهی، با بیان اینکه این جلسه از باب همفکری و هم‌افزایی تدارک دیده شده که بتوانیم یک گام دیگر استان و مجموعه دانش‌بنیان آن را به جلو ببریم، اظهار کرد: بسیار مایلم که از نقطه‌نظرات دوستان استفاده کنیم و ما هم آنچه در توان داریم کمک می‌کنیم. جهاد دانشگاهی خوزستان از دستگاه‌های خوش‌نام و مورد وثوق در استان و همین‌طور در میان واحدهای جهاددانشگاهی در سطح کشور از سرآمدان است و این یک فرصت استثنایی و نقطه امیدبخش برای ادامه کار فراهم می‌کند.
وی با بیان اینکه اقتصاد دانش‌بنیان کاری نیست که یک مجموعه یا یک دستگاه بتواند به تنهایی آن را محقق کند، افزود: اقتصاد دانش‌بنیان یک حوزه چندوجهی و بسیار پیچیده است که بخشی از آن اقتصادی، بخشی فناوری، بخشی پژوهشی، تأمین مالی و همچنین بحث بازاریابی و فروش در مقیاس داخلی و خارجی و اثبات کارآمدی محصول است که این ویژگی اخیر در کشور ما بسیار مهم و برای جلب اعتماد مشتریان لازم است که دستگاه‌های مختلف دست به دست هم دهند تا بتوانیم این حوزه را مدیریت کنیم.
ابراهیمی خاطرنشان کرد: شاید مشکل شماره یک کشورمان که به تبع آن مشکلات اجتماعی و سیاسی هم بروز می‌کند، مشکل اشتغال است و به خصوص اشتغال فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها وضعیت بدتری دارد
سرپرست سازمان تجاریسازی فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان جهاد دانشگاهی با بیان اینکه ما در جهاد دانشگاهی به عنوان قدیمی‌ترین زیست‌بوم فناوری کشور آمادگی خود را اعلام می‌کنیم که از انرژی و توان‌مان در سطح استانی و ملی برای تقویت اقتصاد استان با وجهه دانش‌بنیانی استفاده کنیم، تصریح کرد: این امر موجب می‌شود که هم ایجاد اشتغال داشته باشیم و هم از مهاجرت نخبگان پیشگیری شود. جهاددانشگاهی خوزستان خودش مجموعه توانمندی‌های قابل توجهی دارد، در عین حال پیشنهاد می‌کنم به عنوان دروازه ورود سایر فناوری‌ها و توانمندی‌های واحدهای دیگر به استان باشد.
ابراهیمی یادآوری کرد: دیروز جلسه خوبی با رئیس پارک علم و فناوری و معاونت هماهنگی امور اقتصادی استانداشتیم و مذاکرات خوبی با هدف همکاری و هم‌افزایی بین دستگاه‌های استان و جهاددانشگاهی انجام شد؛ به طور مثال، در محصول خرما که خوزستان دارای مزیت‌های نسبی است شاید در واحد بوشهر در حوزه فرآوری این محصول اتفاقات خوبی افتاده باشد. ما می‌توانیم این دانش فنی را از طریق واحد خوزستان وارد استان کنیم که این استان هم از نتایج آن بهره‌مند شود. دست یاری شما را به گرمی می‌فشاریم که در شکوفایی اقتصاد دانش‌بنیان آن کمک کنیم. چرا که ارزش افزوده‌های چندصد برابری نسبت به مشاغل صنعتی و دولتی دربر دارد؛ به طور مثال روز گذشته در بازدید از یکی از بخش های جهاد دانشگاهی خوزستان که در حوزه ساخت سنسور فعالیت می‌کند، هزینه ساخت یک سنسور را یک دلار عنوان کردند ولی دانش فنی که در تولید آن بکار رفته، ارزش آن را در بازار به 300 دلار می‌رساند. به عبارت دیگر تولید این محصول ارزش افزوده 300 برابری ایجاد می‌کند و این در بسیاری از حوزه‌ها قابل انجام است.
همچنین ابراهیمی در خصوص زنجیره ارزش با بیان اینکه دو واحد جهاد دانشگاهی مطالعات مفصلی در این حوزه در استان‌ها انجام داده‌اند و تجارب خوبی دارند، گفت: اگر مسئولان استان صلاح بدانند می‌توانیم این تجربه را در خوزستان هم برای استخراج زنجیره ارزش در استان استفاده کنیم و چند محصول مزیت‌دار را شناسایی و برای آنها از طریق شرکتهای دانش‌بنیان راه‌حل‌هایی پیدا کنیم.
وی همچنین در خصوص احصاء نیازمندی‌های شرکت نفت و گاز اروندان به ضریب نفوذ خوب جهاد دانشگاهی در سطح کشور اشاره و اعلام آمادگی کرد که می‌توان از طریق شبکه جهاد دانشگاهی و همچنین شبکه پارک‌های علم و فناوری و شرکتهای دانش‌بنیان که مجموعه‌ای در حدود 15 هزار شرکت را تشکیل می‌دهند این نیازمندی‌ها را در شبکه توزیع و توانمندی‌های آن حوزه‌ها را عرضه کرد.
همچنین در این جلسه دکتر قاسم سواری صنگوری، مدیر آموزش و پژوهش سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی خوزستان با عرض تسلیت جنایت اخیر رژیم صهیونیستی در بمباران بیمارستانی در غزه، به بیان گوشه‌ای از وضعیت اقتصادی استان پرداخت و خاطرنشان کرد: خوزستان به عنوان یک استان استراتژیک در کشور از مزایای اقتصادی فراوانی برخوردار است و اگر یک نگاه اجمالی داشته باشیم تمام مزایا و منابع طبیعی و ژئوپلیتیکی را در خود دارد. این استان با وجود این مزیت‌ها می‌طلبد که از نظر اقتصادی و ارائه فرصت‌های شغلی و اقتصادی برای جامعه استان از شاخص‌های خوبی برخوردار باشد. خوزستان در رشد اقتصادی کشور (هم رشد اقتصادی با نفت و هم بدون نفت) و همچنین حوزه‌های کشاورزی، شیلات و ... سهم عمده‌ای دارد اما وقتی به آمارها نگاه می‌کنیم از نظر وضعیت شغلی و فرصت‌های اقتصادی شرایط مطلوبی نداریم.
وی افزود: این مشکل چه در سیاست‌گذاری‌ها یا هماهنگی‌های نظام اداری استان و یا شرکتهای حاضر در استان وجود دارد و باید این منظومه را تعریف، آسیب‌شناسی و برنامه مناسبی برای آن تدوین کنیم. البته با وجود این شرایط طی 6، هفت سال گذشته آورد مالی شرکتهای دانش‌بنیان استان از 2 هزار میلیارد تومان به 11 هزار میلیارد تومان رسیده و پارک علم و فناوری استان هم در رده 9 تا دوازدهم کشور است ولی با این وجود استان‌هایی که مزیت‌های به نسبت پایین‌تری دارند از شرایط بهتری برخودارند و این زیبنده خوزستان نیست.
سواری صنگوری خاطرنشان کرد: این موضوع نشان می‌دهد که ما یا افق روشنی تعریف نکرده‌ایم یا در این ساختاری که برای حرکت دادن و به فعالیت انداختن شرکتهای دانش‌بنیان داریم، دچار مشکل هستیم. این موضوع را در کارگروه آموزش، پژوهش، فناوری و نوآوری استان بررسی کردیم و دیدیم طی 10 سال گذشته بیشتر به سمت پروژه‌هایی در بحث مطالعات نظری رفته‌ایم تا مطالعات کاربردی. به بیان دیگر در حوزه فناوری، لینک‌های اساسی را ایجاد نکردیم و از تقاضامحور بودن پروژه‌ها فاصله گرفتیم. در نتیجه ارتباطی که باید بین صنایع و مراکز علمی استان باشد، چندان مناسب نیست.
سواری صنگوری با بیان اینکه این موضوع را در سیاست‌گذاری‌های استان تعریف و دستگاه‌ها و شرکت‌ها را مکلف کردیم که در این بستر قرار بگیرند، افزود: این اعتبارات باید در راستای آن فناوری‌های موردنیاز هزینه شود و شرکت‌هایمان در این زمینه بتوانند گام‌های اساسی بردارند. ما متوجه شدیم ارتباط میان دانشگاه‌ها و صنایع خوب تعریف نشده است بنابراین پروژه‌ای را شروع کردیم که برنامه 4 ساله اقتصاد دانش‌بنیان استان را تعریف و این مسیر را شفاف و روشن کنیم.
مدیر آموزش و پژوهش سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی خوزستان معضل دیگر استان را برندسازی عنوان و خاطرنشان کرد: و متأسفانه با وجود مزیت‌های استان حرفه‌ای کار نکردیم؛ به‌طور مثال در بحث خرما با توجه به پیشینه، شرایط و وضعیت آن در استان، می‌توانستیم برند این محصول را داشته باشیم و علاوه بر آن ارتباطات بین‌المللی تعریف کنیم و این مزیت بزرگی برای استان است اما چقدر از این فرصت ارتباط با بیرون و کشورهای همسایه استفاده کردیم؟
وی با بیان اینکه در این برنامه به دنبال تقاضامحور بودن محصولات هستیم، تصریح کرد: متأسفانه بخش عمده‌ای از صنعت ما با وجود آنکه محصول موردنیاز آنها در شرکتهای دانش‌بنیان استان تولید می‌شود، آن را از استان‌های دیگر تأمین می‌کند. باید این چالش‌ها را آسیب‌شناسی کنیم و حداقل این موضوع را برای شرکتهای صنعتی خوزستان تبیین کنیم و برخی رایزنی‌های تجاری هم از طریق اتاق بازرگانی داشته باشیم.
سواری صنگوری همچنین ارتباط مستمر میان شرکتهای دانش‌بنیان و دستگاه‌های اجرایی متولی و سیاست‌گذار را یکی دیگر از چالش‌ها دانست و گفت: قرار شد از این به بعد نشست‌هایی به صورت موردی با حضور شرکتهای دانش‌بنیان و صنایع مربوطه داشته باشیم که این مشکل حل شود. حلقه مفقوده‌ای که این‌ها را به هم وصل می‌کند سیاست‌گذار است؛ بنابراین می‌خواهیم مدل جامعی را تعریف کنیم که در آن ذی‌نفعان و ذی‌مدخلان (نهادهای ریل‌گذار و تصمیم‌ساز) مشخص شوند و هر کدام نقش خود را در این حوزه ایفا کنند.
وی با بیان اینکه ضریب نفوذ مطلوبی از محصولات دانش‌بنیان در استان نداریم، تصریح کرد: باید این آمار را استخراج و نقطه مطلوب برای آن تعریف و وقتی این بستر آماده شد مدل، دستگاه‌های متولی و مسئول را مشخص و روند کار را رصد و مطالبه‌گری کنیم. محور دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد مشخص کردن میزان اشتغال‌آفرینی این برنامه است. یک عامل و فاکتور اصلی معضل مهاجرت، همین بحث اشتغال است.
مدیر آموزش و پژوهش سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی خوزستانافزود: در استان خوزستان از نظر میانگین کشوری شرایط مطلوبی نداریم و می‌طلبد این موضوع را هم روشن کنیم که شرکتهای دانش‌بنیان نقش و سهم خودشان را مشخص کنند؛ همچنین محصولات را تخصصی و حرفه‌ای کرده و یک زنجیره ارزش تعریف کنیم. اگر بتوانیم شرکتهای دانش‌بنیان را در حوزه‌هایی که مزیت نسبی وجود دارد مانند خرما و شیلات جهت‌دهی کنیم می‌توانیم شاهد یک تحول اساسی در آینده باشیم.
وی همچنین با بیان اینکه طی دو سال اخیر 15 طرح خوب با جهاد دانشگاهی منعقد شد، تصریح کرد: مجموعه رقم این طرح‌ها به حدود 4 میلیارد تومان می‌رسد و اخیراً هم دو طرح دیگر تعریف کرده‌ایم و امیدواریم بتوانیم از نقطه‌نظرات، تجربیات و توان شما بهره‌مند شده و آنها را در استان پیاده‌سازی کنیم.
سواری صنگوری با بیان اینکه برخی از دستگاه‌های اجرایی از تعریف مشکل هم عاجز هستند و نمی‌دانند معضل را چگونه بیان کنند، خاطرنشان کرد: جهاد دانشگاهی یک نهاد چندوجهی است که هم دستگاه علمی و هم دستگاه اجرایی است و می‌تواند به این حوزه ورود کند که مشکلات صنایع و دستگاه‌ها به درستی احصاء شود و روند اجرایی خود را به درستی طی کند.
همچنین در این جلسه،جاسم دشت‌بزرگی، سرپرست معاونت مدیر امور فنی شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب با ابراز خرسندی برگزاری این نشست که پس از سال‌ها این مسائل بالاخره مطرح می‌شود، اظهار کرد: از سال 78 که در حوزه تأمین مواد شیمیایی شرکت نفت فعالیت می‌کردم، اگر کسی در حوزه پژوهش ایده‌ای داشت که می‌خواست آن را به محصول تبدیل کند عبارت ”دره مرگ” را برای او بکار می‌بردیم! یعنی اگر کسی به این حوزه ورود می‌کرد از آن سالم بیرون نمی‌آمد. معتقدم فرهنگ‌سازی این امر که بتوانیم از مغزمان به جای زور بازو درآمد کسب کنیم یک امر زمان‌بر است. با این وجود باید به این سمت حرکت کنیم.
وی با بیان برخی خاطرات خود از تأیید پروژه تولید مته حفاری و پروژه‌های پژوهشی نفت با دانشگاه‌ها و مراکز علمی کشور و فراز و فرودهای بسیار زیاد این مسیر، خاطرنشان کرد: معتقدم باید آن جاده و ریل‌گذاری برای ارتباط درست میان صنعت و مراکز علمی درست شود وگرنه به اندازه کافی امکانات و نیروی انسانی متخصص و قوی در کشور داریم اما متأسفانه به دلیل آنکه این ریل‌گذاری هنوز به آن صورت اتفاق نیافتاده، توان این مراکز در حوزه صنعتی بروز و ظهور پیدا نمی‌کند.
دشت‌بزرگی با بیان اینکه اگر می‌گوییم رشد علمی کشور 11 برابر متوسط دنیاست اما چرا نتیجه آن را روی سفره مردم نمی‌بینیم، گفت: در واقع نظام ما در این حوزه مظلوم است زیرا هم پول را در اختیار دانشگاه و هم صنعت گذاشته است. اما صنایع ما نیازهای خود را به شرکتهای خارجی اعلام می‌کنند. در نتیجه کسانی که کارشان پژوهش است وقتی به سایت‌های صنایع مراجعه کنند همچنان می‌بینند هیچ تعریف پروژه‌ای وجود ندارد، در حالی که صنایع خارجی این نیازها را در سایت‌های خود اعلام می‌کنند. در نتیجه آنها این پروژه‌ها را انجام می‌دهند و بعد هم مقاله آن را می‌نویسند و رتبه علمی کشور بالا می‌رود. اما از سوی دیگر آن کشور خارجی همان محصول را به من می‌فروشد.
مشاورمعاونت مدیر امور فنی شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب تصریح کرد: در واقع تفاوت کشورهای پیشرفته با ما در این است که صنایع ما هر زمان احساس نیاز به یک کالا یا خدمت داشته باشند آن را خریداری می‌کنند ولی آنها فرض را بر این می‌گیرند که هیچ کس در دنیا این کار را نکرده بنابراین خودشان می‌روند و می‌سازند. معتقدم صنعت باید به این نقطه برسد که هر نیازی دارد به مراکز علمی، پژوهشی و دانشگاهی بگوید. پیشرفتآمریکا به اقتصاد، تکنولوژی یا نیروی انسانی آن نیست بلکه به دانشگاه‌های خوب آن است. زیرا در این کشور هر موضوعی که به ذهن صنایع و شرکت‌ها می‌رسد فوری به دانشگاه‌ها ارائه می‌دهند؛ بنابراین باید این ریل‌گذاری در کشور ما هم اتفاق بیفتد تا شاهد نتایج خوب آن باشیم.
همچنین در این نشست عیسی نویری، معاون پژوهش و توسعه شرکت نفت و گاز اروندان، با عرض تسلیت فاجعه بمباران وحشتناک علیه فلسطینی‌ها که جامعه جهانی را جریحه‌دار کرد، گفت: موضوع جلسه در واقع بررسی اقتصاد دانش‌بنیان استان است که به جهاد دانشگاهی محول شده و فکر می‌کنم که این اتفاق میمون و مبارکی است. در سخنان رهبر انقلاب در خصوص جهاد دانشگاهی و رسالت این نهاد چند نکته وجود دارد. نکته اصلی که ایشان فرمودند کار و رسالت جهاد دانشگاهی، الگوسازی توسعه علمی در سطح کشور است و تدوین این سند هم یک نوع الگوسازی است.
وی تصریح کرد: لازم است چند موضوع در این مطالعه و بررسی گنجانده شود. چالش اصلی استان خوزستان این است که سازمان‌ها و شرکتهای بزرگ صنعتی و تأثیرگذار در استان بودجه و رویکرد ملی دارند و رسالت، رویکرد و الگوی این شرکت‌ها هم ملی است. در واقع خوزستان تنها استانی است که صنایع بزرگ آن ملی است. از سوی دیگر بیشترین فراوانی کارشناسان متخصص در این صنایع حضور دارند و در نتیجه مناقصات آنها اولویت‌بندی نمی‌شود و تأثیرگذاری آنها روی جهاد دانشگاهی کم است. در واقع اگر پروژه‌های کلانی از سوی این شرکت‌ها تعریف نمی‌شود یکی از دلایل این است.
نویری با بیان اینکه نیاز به مشوق‌هایی است که این فاصله میان شرکتهای صنعتی و سازمان‌های پژوهشی در خوزستان کم شود، گفت: یکی از موارد مهم در این سند ، کیفیت ارتباط صنایع ملی در خوزستان با مراکز پژوهشی، دانش‌بنیان و شرکتهای سازنده است که می‌تواند راهگشا باشد و منجر به توسعه استان شود.
وی با اشاره به اینکه طرح‌های زیادی در این حوزه در استان تعریف شده است، گفت: 9 طرح اقتصاد دانش‌بنیان برای حل معضلات استان تعریف و از این تعداد دو طرح به جهاد دانشگاهی محول شد اما در مطالعات باید کاربردی کردن هم پیش‌بینی شود و یکی از معضلات این طرح‌ها این است که کاربردی کردن نتایج پژوهش در خود طرح پیش‌بینی نمی‌شود.
وی همچنین یکی از رسالت‌های جهاد دانشگاهی را به فرموده رهبر انقلاب، تبدیل علم و فناوری به ثروت عنوان و خاطرنشان کرد: کارهای به زمین مانده و مطالعات زیادی داریم که کاربردی نشده‌اند و این موضوع باید در این سند گنجانده شود. اگر مشکل به درستی تعریف شود، فرآیند درست تعریف شود و مجری و ناظر طرح درست انتخاب شوند خروجی آن چیزی مانند پروژه مته حفاری می‌شود، اما اگر هر کدام از این حلقه‌ها درست تعریف نشود خروجی مطلوب نخواهد بود.
معاون پژوهش و توسعه شرکت نفت و گاز اروندان با اشاره به تجربه این شرکت از واگذاری پروژه‌های پژوهشی اظهار کرد: در نیمه اول سال 1400 مجموع مبادلات این شرکت با شرکتهای دانش‌بنیان رقمی در حدود 7 میلیارد تومان بود. یعنی اغلب کالاها، خریداری و تأمینی بودند و ساخت داخل و برون‌سپاری به شرکتهای دانش‌بنیان نبود.
نویری افزود: اولین کاری که انجام دادیم تدوین نقشه راه توسعه فناوری شرکت بود. شرکت اروندان در واقع پس از شرکت ملی مناطق نفت‌خیز دومین تولید کننده نفت کشور است و تدوین این نقشه راه موجب شد اول چالش‌ها استخراج شود و بخش‌های مختلف شرکت ملزم شدند چالش‌های خود را اعلام کنند. بر اساس آن فناوری‌های متناظر استخراج شد و پس از آن تحقیق کردیم که کدام شرکتهای دانش‌بنیان و دانشگاه‌ها می‌توانند آن مشکلات را حل کنند.
وی تصریح کرد: در نتیجه این رویکرد، امروز حجم این مبادلات به 524 میلیارد تومان رسیده است و بیشترین تعداد پروژه‌های تولید بار اول را وزارت نفت دارد و از این نظر، بیشترین تعداد پروژه‌ها را شرکت نفت و گاز اروندان به خود اختصاص داده و این به دلیل آن است که آن سند درست تعریف شده است. این تجربه نقشه راه می‌تواند به عنوان پایلوتی برای این سند مورد استفاده قرار گیرد.
نویری همچنین با بیان اینکه در اکثر صنایع استان هنوز خام‌فروش هستیم و اگرچه این خیلی تکرار شده اما هنوز فکری برای آن نشده است؛ بنابراین یکی از مواردی که باید در صنعت کار شود تکمیل زنجیره ارزش است.
معاون پژوهش و توسعه شرکت نفت و گاز اروندان افزود: به طور مثال اگر در دنیا بیش از هزار محصول از نفت خام تولید می‌کنند متأسفانه این رقم در کشور ما حداکثر 100 محصول است و این معضل در صنایع پایین‌دستی باید پیگیری شود و این کارِ نهادهایی مانند جهاد دانشگاهی و دانشگاه‌ها است. ما هم هر جا بتوانیم کمکی کنیم حاضر هستیم و امیدوارم روزی برسد که زیرساخت‌های اقتصاد دانش‌بنیان در استان ایجاد شود و بتوانیم کارهای بزرگ انجام دهیم.
همچنین در این نشست دکتر محمدی‌مجد خاطرنشان کرد: دو طرح تولید بار اول از سوی شرکت نفت و گاز اروندان به جهاد دانشگاهی محول شده که برای معاونت علمی ارسال شد و امیدواریم این طرح‌ها تأیید شود و به زودی شاهد نتایج خوب آن باشیم.
همچنین در این نشست دکتر مصطفی اسکندری رئیس هیات مدیره شرکت فولاد اکسین، دو مسأله را در خصوص اقتصاد دانش‌بنیان استان مطرح و خاطرنشان کرد: لازم است نگاه مدیران نسبت به فعالیت‌های شرکتهای دانش‌بنیان داخل کشور تغییر کند. زیرا همان نیازها و خدماتی را که شرکتهای خارجی تولید می‌کند می‌توان در داخل تولید کرد. نکته دوم این است که باید روی ارتباط و شکل‌گیری ارتباط درست میان شرکتهای دانش‌بنیان و بنگاه‌های بزرگ اقتصادی کار شود. این سخن درستی است که خیلی از صنایع نیازهایشان را هم نمی‌دانند، لذا این نگرش باید تغییر کند.
وی با اشاره به تجربه این شرکت از همکاری با یک شرکت دانش‌بنیان داخلی تصریح کرد: فولاد اکسین ورق‌های فولادی را در سطح کشور با کیفیت خوبی تولید می‌کند اما ما پشت ورق‌ها را نمی‌توانستیم رصد کنیم و برخی از مشتریان نسبت به کیفیت پشت ورق‌ها گلایه داشتند. برخی از دوستان با شرکت ایتالیایی سازنده خط تولید مذاکراتی انجام دادند و به آنها گفته شد که این شرکت می‌تواند سیستم‌های آنالیز تصویری پیشرفته برای رصد پشت ورق‌ها در اختیار ما بگذارد اما مبلغی هنگفتی را پیشنهاد دادند.
رئیس هیأت‌مدیره شرکت فولاد اکسین افزود: بررسی کردیم و در میان شرکتهای دانش‌بنیان یک شرکت در اصفهان پیدا شد که گفتند می‌توانند این کار را در مدت زمان 6 ماه انجام دهند که به آنها اعتماد کردیم و یک دستگاه خوب تحویل دادند و در نهایت این مشکل با 6 میلیارد تومان حل شد. پس باید این فرصت را به شرکتهای دانش‌بنیان بدهیم. موضوع دیگر اینکه شرکتهای دانش‌بنیان باید فعالانه‌تر وارد عمل شوند و ارتباطات خود را قوی‌تر کنند. به طور مثال در چند روز گذشته همایش کاربردهای هوش مصنوعی در صنایع فولاد برگزار شد، در حالی که کسی از متولیان پارک‌های علم و فناوری در این همایش حضور نداشت. به عبارت دیگر دو طرف خیلی خوب همدیگر را نمی‌شناسند و اگر برنامه‌ریزی خوبی شود می‌توانند اثرگذار باشد.
همچنین در این نشست دکتر مهدی کردزنگنه، مدیر مرکز رشد دانشگاه شهید چمران اهواز، درباره تدوین این سند اظهار کرد: همه تلاش‌ها برای این است که صنایع را به شرکتهای دانش‌بنیان متصل کنیم و اگر این پیوند به خوبی شکل بگیرد، اتفاق مدنظر رخ می‌دهد چون مجموعه شرایط در استان فراهم است. در تدوین این سند هم باید از نقطه‌نظرات شرکتهای دانش‌بنیان در سطوح مختلف استفاده کرد. از سوی دیگر باید به سراغ صنایع رفت و محدودیت‌ها و مسائل آنها را هم دید.
کردزنگنه نکته بعدی را فرهنگ کسب و کار در استان دانست و گفت: اگرچه وجود صنایع بزرگ به لحاظ ایجاد ثروت و اشتغال در استان یک مزیت است اما از سوی دیگر فرهنگ مردم استان را به کارهای دولتی عادت داده است و موجب شده این فرهنگ در استان نهادینه و پیگیری و مطالبه‌گری از صنایع برای اخذ پروژه‌های پژوهشی بسیار کمرنگ شود. بنابراین باید این موضوع هم در تدوین سند لحاظ شود تا آن تحول در اقتصاد دانش‌بنیان اتفاق بیافتد.
همچنین در این نشست محمدصادق سبط الشیخ انصاری، معاون راهبری پارک ها و مراکز رشد سازمان تجاریسازی فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان جهاددانشگاهی، اظهار کرد: خوزستان 6 درصد جمعیت کشور را دارد اما در حوزه شرکتهای دانش‌بنیان 1.5 درصد این آمار مربوط به خوزستان است و این اختلاف فاحشی را نشان می‌دهد در صورتی که خوزستان جزو سه استان صنعتی کشور است. البته بعضی حوزه‌ها را در خوزستان می‌توان به عنوان مزیت رقابتی نگاه کرد.
وی ادامه داد: به طور مثال در بحث مواد پیشرفته شیمیایی و فلزی در استان، 20 درصد از شرکتهای دانش‌بنیان فعال هستند در حالی که این آمار در کشور 15 درصد است؛ همچنین در حوزه ماشین‌آلات پیشرفته 40 درصد شرکتهای دانش‌بنیان استان فعالیت می‌کنند که این رقم در کشور 20 درصد است. 8 درصد شرکتهای استان در حوزه بایوتک هستند در حالی که این میزان در کشور 5 درصد است و این نکته شاید از نگاه سیاست‌گذاران و تصمیم‌گیران دور مانده است.
سبط الشیخ انصاری همچنین با اشاره به موضوع زنجیره ارزش منطقه‌ای، عنوان کرد: در حال حاضر در حال انعقاد پروژه‌ای با معاونت علمی ریاست‌جمهوری در موضوع زنجیره ارزش منطقه‌ای با رویکرد فناوری هستیم و با چند استان این تجربه را داشتیم و با توجه به پتانسیل خوزستان و ظرفیت جهاد دانشگاهی این امکان فراهم است که در این حوزه ورود کنیم. همچنین احیاء و ایجاد واحدهای تحقیق و توسعه، ایجاد مناطق ویژه علم و فناوری و پهنه‌های نوآوری استان ظرفیت آن را دارد که با یک مدل اقتصادی مورد توجه قرار گیرد. در موضوع شناخت مشکل و احصاء معضل یکی از چالش‌ها این است که وقتی به صنایع مراجعه می‌کنیم نمی‌توانند مشکل را به صورت فنی معرفی کنند. در این زمینه هم جهاد دانشگاهی اعلام آمادگی می‌کند.
همچنین در این نشست دکتر حسین‌زاده با اشاره به اهمیت توسعه بازارهای فناوری به ویژه بازارهای بین‌المللی، خاطرنشان کرد: یک مشکل اصلی این است که نهادهای حاکمیتی در اقتصاد دانش‌بنیان بیشتر به مسائل شرکت‌ها در مرحله رشد می‌پردازند در حالی که اکنون بسیاری از استارت‌آپ‌ها شرکتهای پسارشد بزرگی شده‌اند و خطری که وجود دارد این است که دارند از کشور خارج می‌شوند.
وی تصریح کرد: در حوزه فناوری حتی اگر در فرانسه باشید حداکثر 10 درصد از فروش شما باید داخلی باشد و بقیه آن صادرات است و باید به فکر بازارهای بین‌المللی برای شرکتهای بزرگ دانش‌بنیان باشیم. احساس می‌کنم این معضل در بُعد حاکمیتی وجود دارد که همچنان درباره شرکتهای در رده رشد صحبت می‌کنیم. در حالی که شرکتهای پسارشدی، دیگر بازاری در ایران ندارند و وقتی بازاری نداشته باشید یا حذف می‌شوید یا باید خارج شوید.
وی با بیان اینکه باید سطح برنامه‌ریزی را یک پله بالاتر ببینیم، تصریح کرد: راهبرد چهار ساله برای اقتصاد دانش‌بنیان برنامه خوبی است به شرطی که شرکتهای پسارشد هم دیده شوند. راه‌حل این است که نگاهمان را به بخش خصوصی معطوف کنیم. بسیاری از شرکتهای صنعتی ما ذاتاً دانش‌بنیان هستند اما چرا این شرکت‌ها به طور نامحسوس دارند خارج و در کشورهایی مانند ترکیه، امارات، قطر، عمان و حتی کشورهای اروپای شرقی مستقر می‌شوند؟ دلیلش این است که بازارشان در ایران کوچک است. در واقع وظیفه نهادهای حاکمیتی این است که بیزینس بین‌المللی این شرکت‌ها را تأمین کنند.
حسین‌زاده با بیان اینکه استان خوزستان با توجه به نزدیکی به کشورهای حاشیه خلیج فارس و مرز مشترک با عراق و همچنین وجود شرکتهای ملی که می‌توانند در این حوزه سرمایه‌گذاری کنند برای توسعه پلتفرم‌های بین‌المللی موقعیت جغرافیایی بسیار خوبی دارد، خاطرنشان کرد: البته بُعد مهم‌تر بحث لجستیک و پشتیبانی است و معتقدم بزرگ‌ترین آفت برای رشد اقتصاد الگو تعریف کردن است؛ به طور مثال اگر شرکت ملی را موظف کنند که اول از خوزستان خرید کند چه بخواهید یا نه، این کم‌کم رانت ایجاد می‌کند. شما باید برای شرکت‌ها پلتفرم و بستر مناسب را ایجاد کنید که بتوانند در بازار آزاد و بین‌المللی کار کنند. بنابراین باید از این محدودسازی بیرون بیاییم و از باب تشویقی به سمت توسعه بازار حرکت کنیم زیرا سیاست‌های تشویقی دیگر برای شرکتهای دانش‌بنیان جواب نمی‌دهد.
وی همچنین خاطرنشان کرد: در حوزه تجاریسازی اولین مسأله این است که شبکه‌سازی کنید و موضوع دیگر که باید خیلی جدی گرفته شود ایجاد زنجیره ارزش است. البته زنجیره ارزش ابتدا باید در خود همگرایی لازم را داشته باشد و بعد برای توسعه بقیه شرکت‌ها استفاده شود.
همچنین در پایان این نشست دکتر محمدی‌مجد با ابراز امیدواری از ادامه این نشست‌ها با تمرکز بر مباحث تخصصی‌تر به سرفصل مهم‌ترین موارد مطرح شده اشاره و خاطرنشان کرد: امیدواریم که با جمع‌بندی خوب، هم‌افزایی و توجه به مزیت‌های استان بتوانیم در این امر مهم موفق باشیم.
نظر شما :